Kapelusz jasnobrązowy; u młodych owocników w kształcie
pałeczki, z wiekiem płasko rozpostarty z garbkiem na środku, popękany
na duże strzępiasto-włókniste łuski; osiąga 15-25 cm średnicy.
Blaszki koloru białego, gęste, wybrzuszone, wolne.
Trzon białawy, pokryty drobnymi, brązowymi łuseczkami,
które często układają się w zygzakowaty wzór; cylindryczny; długi,
smukły, z bulwiastą podstawą.
Pierścień podwójny, grubobłoniasty, przesuwalny.
Miąższ biały, delikatny, w trzonie zdrewniały i włóknisty; zapach i smak orzechowe.
Zarodniki gładkie; 15-20x10-13 µm; wysyp biały.
Występowanie: rośnie głównie w lasach liściastych, najczęściej
pod bukami, ale także na obrzeżach lasów, na łąkach śródleśnych;
owocniki wyrastają od lipca do października.
Wartość: bardzo smaczny grzyb jadalny; wykorzystuje się tylko kapelusze.
Gatunki podobne:
czubajka czerwieniejąca - Macrolepiota rhacodes, której miąższ przebarwia się na przekroju czubajka beżowa - Macrolepiota mastoidea , której pierścień jest prawie nieprzesuwalny.
Inne nazwy: kania, sowa, parasolnik, parasolowiec, drop, czubaj, gapa, czubak, deszczochron, czubajka wyniosła, stroszka strzelista, gularka, bedłka parasolowata.
Synonimy: Agaricus procerus Scop.; Lepiota procera (Scop.) Gray; Lepiotophyllum procerum (Scop.) Locq.; Macrolepiota procera var. procera(Scop.) Singer., Agaricus annulatus Lightf. 1777, Agaricus annulatus var. annulatus Lightf. 1777, Agaricus antiquatus Batsch 1783, Agaricus colubrinus Bull. 1782, Mastocephalus procerus (Scop.) Pat. 1900
|